Witamina D pomaga we wczesnej postaci SM

Suplementacja doustnym cholekalcyferolem (witaminą D₃) w dużych dawkach znacznie zmniejsza aktywność choroby u pacjentów z zespołem klinicznie izolowanym (CIS).

– Wyniki naszego badania potwierdzają, że suplementacja dużych dawek witaminy D we wczesnym stadium stwardnienia rozsianego może być dobrą terapią uzupełniającą w strategii terapeutycznej SM – powiedział dr Eric Thouvenot ze Szpitala Uniwersyteckiego w Nimes. Badanie zostało zaprezentowane podczas kongresu Europejskiego Komitetu ds. Leczenia i Badań nad Stwardnieniem Rozsianym (ECTRIMS) 2024.

Czynnik ryzyka stwardnienia rozsianego

Badania pokazują, że niedobór witaminy D jest czynnikiem ryzyka stwardnienia rozsianego (SM). Jednak wyniki wcześniejszych badań nad suplementacją witaminy D w SM, z różnymi schematami i czasem trwania, były sprzeczne.

Obecne badanie z podwójnie ślepą próbą obejmowało 303 osoby dorosłe, u których zdiagnozowano CIS (w ciągu 90 dni), a stężenie 25-hydroksywitaminy D w surowicy było mniejsze niż 100 nmol/l na początku badania. Średni wiek uczestników wynosił 34 lata, a 70 proc. stanowiły kobiety. Spośród wszystkich 89 proc. spełniło kryteria McDonalda z 2017 r. dotyczące rozpoznania rzutowo-remisyjnego SM (RRMS).

Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do otrzymywania wysokiej dawki (100 000 jednostek międzynarodowych) doustnego cholekalcyferolu lub placebo co 2 tygodnie przez 24 miesiące. Uczestnicy odbyli wizytę kliniczną w wieku 3, 6, 12, 18 i 24 miesięcy oraz mieli wykonany rezonans magnetyczny mózgu i rdzenia kręgowego z gadolinem i bez niego w 3., 12. i 24. miesiącu. Pierwszorzędowym wynikiem było wystąpienie aktywności choroby – nawrotu, nowych lub powiększających się zmian T2 oraz obecność zmian wzmacniających kontrast.

Przeszczep hematopoetycznych komórek macierzystych standardem leczenia dla osób ze stwardnieniem rozsianym?Stwardnienie rozsiane jest główną przyczyną trwałej niepełnosprawności neurologicznej u młodych dorosłych, dlatego trwają intensywne prace nad udokumentowaniem coraz doskonalszych metod leczenia, takich jak autologiczny przeszczep hematopoetycznych komórek macierzystych.

Znacząca różnica w krzywej Kaplana-Meiera

Podczas obserwacji 60,3 proc. w „grupie witaminowej” wykazało dowody na aktywność choroby w porównaniu z 74,1 proc. w grupie placebo (współczynnik ryzyka [HR], 0,66; 95 proc. CI, 0,50–0,87; P = 0,004). Ponadto mediana czasu do wystąpienia objawów aktywności choroby wynosiła 432 dni w grupie witaminy D w porównaniu z 224 dniami w grupie placebo (P = 0,003).

– Jak widać, różnica jest naprawdę, naprawdę znacząca – powiedział Thouvenot, odnosząc się do krzywej Kaplana-Meiera. Powiedział, że był nieco zaskoczony bardzo szybkim działaniem witaminy D. Zauważył też, że 34-proc. zmniejszenie względnego ryzyka aktywności choroby jest podobne do tego, jakie następuje w przypadku niektórych opublikowanych terapii platformowych dla pacjentów z CIS.

Analiza 247 pacjentów, którzy spełnili kryteria McDonalda z 2017 r. dotyczące RRMS na początku badania, wykazała te same wyniki. Analizy wtórne nie wykazały znaczącego zmniejszenia liczby nawrotów ani istotnych różnic w rocznej zmianie EDSS, jakości życia, zmęczenia, lęku lub depresji.

Dodatkowe analizy wykazały, że HR pozostał niezmieniony po dostosowaniu do znanych czynników prognostycznych, takich jak wiek, płeć, liczba zmian (<9 vs ≥9), wynik EDSS na początku badania oraz opóźnienie między CIS a rozpoczęciem leczenia.

Stwardnienie rozsiane może być skutecznie leczone na etapie przedklinicznymWieloośrodkowy, międzynarodowy zespół badaczy sprawdził, czy włączenie leków modyfikujących przebieg choroby na przedklinicznym jej etapie wydłuży czas do wystąpienia pierwszych objawów klinicznych. Wnioski opublikowano w „JAMA Neurology”.

Suplementacja jest bezpieczna i dobrze tolerowana

Wyniki wykazały, że suplementacja witaminą D₃ była bezpieczna i dobrze tolerowana. Thouvenot zauważył, że 95 proc. uczestników ukończyło badanie i żadne z 33 poważnych zdarzeń niepożądanych u 30 pacjentów nie sugerowało hiperkalcemii ani nie było związane z badanym lekiem.

Te zachęcające nowe dane wspierają dalsze badania nad suplementacją dużych dawek witaminy D jako terapią uzupełniającą we wczesnym stadium stwardnienia rozsianego, stwierdził Thouvenot, zwracając uwagę, że modele zwierzęce sugerują, że witamina D dodana do interferonu beta ma synergistyczny wpływ na układ odpornościowy.