Rapamycyna może chronić płód przed działaniem leku na padaczkę

Walproinian sodu jest skutecznym lekiem na padaczkę, ale nie zaleca się przyjmowania go w czasie ciąży. Podawanie rapamycyny może chronić płód, co umożliwiałoby skuteczne leczenie ciężarnych kobiet cierpiących na padaczkę – informuje pismo „Molecular Psychiatry”.

Walproinian sodu to lek przeciwdrgawkowy, należący do grupy kwasów tłuszczowych. Ma opinię najskuteczniejszego, jeśli chodzi o leczenie uogólnionych napadów padaczkowych. Stosowany jest w leczeniu różnych typów padaczki oraz w terapii zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, a nawet migreny. Niestety, przyjmowany w czasie ciąży może powodować wady rozwojowe, takie jak rozszczep kręgosłupa, oraz powodować trwające całe życie trudności z uczeniem się.

Dr Giovanni Pietrogrande z University of Queensland w Australii i jego współpracownicy chcieli wyjaśnić, dlaczego walproinian sodu może mieć niekorzystne działanie na płód. Wykorzystali komórki macierzyste do stworzenia w laboratorium organoidów odpowiadających miniaturowym rdzeniom kręgowym.

Pod wpływem walproinianu sodu komórki organoidów zmieniły się w sposób, który można powiązać z ryzykiem wrodzonej choroby. Analiza aktywności w jednym ze szlaków sygnałowych komórek, zwanym mTOR, wykazała, że komórki te przechodzą proces starzenia – przestają się rozmnażać, ale nie obumierają. Uwalniają za to substancje chemiczne, które mogą powodować stany zapalne.

Rapamycyna została opracowana jako środek immunosupresyjny, podawany przy przeszczepach narządów, by uniknąć ich odrzucenia. Wykazuje jednak działanie przeciwstarzeniowe, działając na szlak mTOR.

Kolejny australijski eksperyment polegał na wystawieniu innego zestawu organoidów rdzeniowych na działanie kombinacji walproinianu sodu i rapamycyny. W tym przypadku starzenie komórek nie wystąpiło.

Kolejne doświadczenie dotyczyło larwalnych stadiów często wykorzystywanej w badaniach laboratoryjnych ryby – danio pręgowanego. Także w tym przypadku w obecności rapamycyny w komórkach nie wystąpił proces starzenia i nie wykazywały one zmian zachodzących przy podawaniu samego walproinianu sodu.

Jeśli dalsze prace potwierdzą skuteczność i bezpieczeństwo łączenia rapamycyny z walproinianem sodu, można będzie skutecznie leczyć padaczkę u kobiet w wieku rozrodczym bez ryzyka dla ich dzieci.