„Codzienna psychoza”, czyli zniekształcenia poznawcze jako dysfunkcjonalne sposoby przetwarzania informacji w schizofrenii. Opis przypadku

Osoby z diagnozą schizofrenii ujawniają na co dzień pewne specyficzne zakłócenia dotyczące sposobów interpretacji sygnałów z otoczenia, zwłaszcza sygnałów społecznych. Według teorii poznawczych kluczowe dla ryzyka psychozy może być specyficzne nastawienie poznawcze, charakteryzujące się skłonnością do poszukiwania zagrożeń interpersonalnych oraz zewnętrzną atrybucją. Uwzględnienie tych tendencji poznawczych pozwala w pewnym zakresie wyjaśnić genezę zaburzeń psychotycznych, zwłaszcza urojeń. Poznawcze modele objawów psychotycznych wskazują, że urojenia i halucynacje mogą być podtrzymywane poprzez tendencyjne nastawienie uwagi na negatywne lub zagrażające bodźce oraz że nieprawidłowe przetwarzanie emocji jest związane z wystąpieniem psychozy. W tych modelach preferencja uwagi w kierunku negatywnych (lub niejednoznacznych, ale postrzeganych jako negatywne lub zagrażające) bodźców prowadzi do utrzymywania się lęku i napędza interpretacje urojeniowe. W wystąpieniu konferencyjnym autor tej pracy określił te zjawiska mianem „codziennej psychozy”. W pracy omówiono sesję terapeutyczną która miała miejsce w przebiegu długoterminowej terapii u pacjentki ze schizofrenią. Treści ujawnione w trakcie tej sesji mogą stanowić ilustracje opisanych wyżej zjawisk.

Persons diagnosed with schizophrenia show some specific disturbances in their daily lives in the way they interpret signals from the environment, especially social signals. According to cognitive theories, specific cognitive attitudes, characterised by a tendency to search for interpersonal threats and external attributions, may be key to the risk of psychosis. Taking these cognitive tendencies into account may explaining to some extend the development of psychotic disorders, especially delusions. Cognitive models of psychotic symptoms suggest that delusions and hallucinations can be sustained by biasing attention towards negative or threatening stimuli, and that abnormal emotion processing is associated with the onset of psychosis. In these models, an attentional bias towards negative (or ambiguous, but perceived as negative or threatening) stimuli leads to the persistence of anxiety and drives delusional interpretations. In a conference speech, the author of this work referred to these phenomena as ‘everyday psychosis’. This paper discusses a therapy session in the course of long-term psychotherapy with a patient with schizophrenia. The content revealed during this session may illustrate the phenomena described above.